EN TEKENT SOMS WAT
Die dag droeg ik papa's stropdas naar school. Een chique geval; glimmend blauw met rode strepen. Voordat ik Nederlands binnen ging twijfelde ik. Maar het leek te laat. Mijn kale nek zou inmiddels iedereen opvallen. Al had niemand ’s ochtends wat van de das gezegd.
Ook meneer Krak zei niets. Hij keek vakkundig langs de zijde, alsof ik er net als anders bijzat. Ik meed zijn blik, bang om te lezen dat hij het aanstellerig vond.
Eenmaal thuis keilde ik het ding in de verkleedkist. Ik probeerde mezelf te overtuigen dat het een dapper experiment was geweest.
Tijdens het avondeten vroeg papa hoe het op school was geweest.
'Dat interesseert je anders toch ook geen bal?'
Zijn stem klonk zoet en onecht toen hij antwoordde dat hij vol belangstelling was.
‘Daar heb ik anders nooit wat van gemerkt,' zei ik. Zonder mama aan te kijken wist ik dat ze glimlachte. Ik staarde net zo lang naar zijn nieuwe ringbaardje dat volgens Lisa een befbaardje heette tot hij wegkeek.
‘Ga je morgenochtend mee hardlopen,' bromde hij toen.
Alles in me schreeuwde ja. ‘Ik zie wel,' zei ik. ‘Ik heb slechte gympen.' Daar ging hij niet op in, dus zijn belangstelling reikte tot zijn portemonnee.
Toch vertrokken we de volgende ochtend. Met de auto naar het bos, wat ik een lachertje vond, want je kon het makkelijk fietsen. Papa maakte het op deze manier lastig hem anders te bekijken. Zijn gedrag en keuzes waren die van een verwend, egoïstisch jongetje.
Hij pufte flink op het schelpenpaadje naast me. Al snel draafden zweetdruppels langs zijn ogen. ‘Ik vind het belangrijk dat je mijn verhaal ook kent,' hijgde hij. ‘Ik wil ervoor waken dat je tussen twee vuren komt te staan, maar je moet wel de waarheid horen. Ik weet dat mama je in vertrouwen neemt. Ze zal dat nodig hebben. Ik hoef niet te weten wat ze je vertelt. Wat ik wil uitleggen is het volgende. Mama en ik vrijen al jaren niet meer. Dat komt van haar uit.'
Ik keek nonchalant naar de bebossing in de verte en slikte onhoorbaar mijn spuug weg.
‘Het zal met haar jeugd te maken hebben en met haar complexen. Eerst was ik er boos om en voelde me afgewezen. Daarna heb ik het gelaten geaccepteerd. Maar een mens kan niet zonder liefkozing.'
Hij keek me van de zijkant aan en ik knikte. Het vertrouwen dat hij in me stelde, zakte rechtstreeks naar de afgetrapte zolen van mijn gympjes, die nu mee veerden met het paar New Balance van papa.
‘Mama en ik hebben afgesproken dat we bij elkaar blijven. Want we houden wel van elkaar, zie je. Daarnaast heb ik nu mijn relatie met Ans. Haar man is homoseksueel en heeft ook een relatie naast het huwelijk. Het ligt allemaal heel open. Hun kinderen zijn niet anders gewend. Niemand doet elkaar pijn. Eigenlijk is het een fantastische oplossing.' Zijn stem schoot de lucht in.
‘Ook voor mama,' vroeg ik.
‘Die stemt ermee in. We hebben dit samen goed overlegd. Als twee volwassenen. Jij zal dat begrijpen.'
‘O,' zei ik. ‘Ik begrijp het geloof ik.’
Wat ik verder nog zei of niet zei, weet ik niet meer. Nu ik dit schrijf voel ik weer de angst die ik in die tijd had; de angst om de woorden van mijn vader of moeder verkeerd aan de ander weer te geven, waardoor ze nog bozer op elkaar zouden worden dan ze al waren. Het waren eieren waarop ik liep; ik moest goed onthouden wat ik tegen wie had gezegd.
Amper thuis werden de kaarten opnieuw geschut. Het gebeurde op mijn zolderkamertje, onder de schuine wand. Daar zat mama plots. Douchen moest wachten.
‘Wat heeft je vader gezegd,' snikte ze. Ik slikte. Welk deel kon ik wel en welk deel kon ik niet herhalen? Het leek allemaal zo open en bloot, maar misschien moest je toch een heuse volwassene zijn om te weten hoe open welk bloot lag.
‘Dat jullie niet meer vrijen en samen hebben afgesproken dat papa met Ans gaat. Voor de seks, zeg maar.'
Mama schreeuwhuilde. ‘Zie je wel. Dat is dus niet waar. Heb je ook gevraagd hoe het komt dat we niet meer vrijen. Nou? Heb je dat soms ook gevraagd?’
Ik schokschouderde. Vaak kwam mijn antwoord als mama al lang weer verder was en kon ik net zo goed niets zeggen.
‘Jij zal toch ook begrijpen dat dit soort relatieproblemen een oorzaak hebben? Wil ik soms zomaar niet meer vrijen? Je vader laat de helft van het verhaal weg en jij bent zo dom om het te geloven. Dat we niet meer vrijen heeft te maken met de ruzies die we hebben. Je vader denkt dat hij een ruzie kan afzoenen. Ik wil dat hij me eerst begrijpt. Zou jij met iemand vrijen die jou niet begrijpt? Nou?’
Ik zweeg. Haalde mijn schouders op. Mijn eerlijke antwoord was dat ik er wat voor gaf om met een begriploze man te vrijen. Mits hij knap was. Als meneer Krak me niet begreep was dat jammer, maar zeker geen reden om seks te weigeren.
Later riep mama hem erbij, nog steeds op mijn zolderkamer. Mijn zweet was inmiddels opgedroogd, mijn huid voelde plakkerig. Papa kwam schoon gedoucht binnen. Hij bracht een sterke aftershave lucht mee.
‘Ik heb precies gezegd hoe het zit Ellen,' zei hij met een trage bas waarmee hij alleen zichzelf kalmeerde. Ik vind het belangrijk dat Tamar ervan weet. Daar is ze oud genoeg voor. Jij hebt zelf ingestemd met ons plan. Als je er niet meer achter staat, moeten we daar op een ander moment op terugkomen. Dat lijkt me het beste.' Voorzichtig trok hij zichzelf aan de dakbalk weer rechtop. Zijn knieën knakten. Hij glimlachte triest naar me en verliet mijn kamertje. Niet veel later liet ook mama me alleen.
Ik besloot niet meer te douchen. Ik staarde naar de lege plek waar mama en papa net nog zaten en bedacht hoe zelden ze meer in mijn kamer kwamen.
Gelukkig waren ze niet in de buurt van mijn bed geweest. Misschien kon ik daar vanavond nog van Krak dromen. Heel gewoon, alsof er niets was gebeurd.